زعفران یکی از چاشنی‌های موردعلاقه ایرانیان می‌باشد و همچنین یکی از محبوب ترین انواع سوغاتی‌ها برای ایرانیان خارج از کشور و توریست‌هایی است که به کشور ما سفر می‌کنند. اما دلیل حضور پر رنگ این چاشنی پر طرفدار در غذاها و دسرهای ایرانی خواص بیشمار زعفران از جمله خواص زعفران برای استخوان‌ها، خواص زعفران در اسپرم مردان، خواص زعفران مرغوب برای معده، خواص زعفران برای زنان و کودکان، خواص زعفران برای الزایمر، خاصیت زعفران برای رحم بانوان، فواید زعفران دم کرده، خواص زعفران برای پوست و مو و خواص زعفران برای اعصاب می‌باشد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.
بررسی خواص زعفران برای اعصاب و مغز
در حالت کلی خواص زعفران برای اعصاب، بسیار زیاد می‌باشد که در این بخش به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- بهبود لرزش دست و رعشه‌های بدن
- تسکین انواع درد‌های عصبی
- درمان کم خوابی یا اختلال بی‌خوابی
- بالا رفتن تمرکز فرد
- دارای خاصیت ضد تشنج
- بهبود افسردگی
- کمک به درمان فراموشی‌ها و آلزایمر
- محصولی نشاط آور
- افزایش و بهبود قدرت حافظه
بررسی خواص زعفران برای اعصاب و حافظه
در زعفران ۲ آنتی‌اکسیدان به نام سافرانال و کامپفرول وجود دارد که آنتی‌اکسیدان سافرانال سبب می‌شود که زعفران طعم منحصربه‌فرد به فرد مخصوص خودش را داشته باشد و همچنین در بهبود و تقویت روحیه، حافظه، قابلیت یادگیری و حفاظت سلول مغزی ما در مقابل استرس مؤثر واقع می‌شود. آنتی‌اکسیدان دیگر زعفران نیز کامپفرول می‌باشد که بیشتر در گلبرگ‌های گل زعفران یافت می‌شود و دارای خاصیت ضد التهابی، ضد افسردگی و ضد سرطان است.
عصاره زعفران و تاثیر آن بر بهبود آلزایمر
پژوهشگران در دانشگاه علوم پزشکی تهران پس از پژوهش‌های خود به این نتیجه رسیده اند که عصاره گیاه زعفران در درمان آلزایمر موثر می‌باشد و آن را هم اثبات کرده اند.
برخی از پژوهشگران این دانشگاه طی یک مطالعه‌ی ۲۲ هفته‌ای، ۵۴ نفر که آلزایمر خفیف تا متوسط داشتند را با استفاده از خواص زعفران برای اعصاب تحت تاثیر قرار دادند. آن‌ها افراد را به ۲ بخش تقسیم کردند؛ به گروه اول عصاره زعفران را به صورت کپسول دادند و به گروه دوم نیز داروی Donepezil را دادند که نتیجه درمانی هر دو گروه یکسان شد.
از این رو نتیجه این مطالعه مشخص نمود که عصاره زعفران به عنوان دارویی برای آلزایمر مفید می‌باشد و (همانطور که اطلاع دارید،تاریخ استفاده از زعفران به ما می‌گوید که ایران همیشه معدن زعفران جهان بوده است) ۸۵ درصد زعفران دنیا تنها در خراسان تولید می‌گردد که به همین نسبت نیز ۸۵ درصد تحقیقات بر روی فواید آن، در ایران صورت می‌پذیرد.
بررسی خواص زعفران برای اعصاب و درمان افسردگی
زعفران در طب سنتی به عنوان یک داروی تاثیرگذار در درمان افسردگی شناخته شده و همین موضوع هم بود که محققان را بر آن داشت تا به مطالعه پیرامون این مسئله بپردازند. در یک پژوهش بالینی ۶ هفته‌ای که با محوریت دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفته است، تأثیرات کلاله زعفران بر روی اشخاص دارای افسردگی خفیف تا متوسط مورد بررسی قرار گرفت و افراد حاضر در این تحقیق به دو گروه تقسیم شدند که همه این افراد به لحاظ یک شاخص افسردگی دارای حداقل نمره ۱۸ بودند و لازم به ذکر می‌باشد که هر چه این معیار پایین‌تر باشد، نشان دهنده وخیم بودن اوضاع افسردگی در شخص است.
یکی از این دو گروه از اشخاص به مدت ۶ هفته در هر روز در مقدار۳۰ میلی‌گرم کپسول زعفران را در دو نوبت استفاده کرده و گروه دیگر هیچ زعفرانی را استفاده نکردند. در نهایت و بعد از ۶ هفته شاخص تعیین مقدار افسردگی در گروه اول که زعفران استفاده کرده بودند به ۱۸/۸۹ افزایش پیدا کرد و در گروه دوم هیچ تغییری مشاهده نشد.
پس با توجه به این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که یکی از مهم‌ترین خواص زعفران برای اعصاب خاصیت ضد افسردگی آن می‌باشد و مصرف دوره‌ای و متعادل آن می‌تواند از جلوگیری در بروز افسردگی و یا حتی کمک به درمان و بهبود علائم این بیماری کمک‌کننده باشد.
عمده‌ی داروهایی که در درمان افسردگی تجویز می‌‌گردند بر پایه افزایش کیفیت و کمیت منتقل کننده‌های عصبی (مثل سروتونین) در پایانه عصبی تجویز می‌گردد و جالب این است که زعفران هم با همین مکانسیم و البته با شدت کمتری سبب بهبود علائم افسردگی خواهد شد.
خاصیت زعفران برای کاهش علائم سندروم پیش از قاعدگی
بسیاری از زنان از PMS یا سندروم پیش قاعدگی رنج می‌برند که دارای علائم جسمانی، روانی و روحی می‌باشد و زنان معمولاً آن‌ها را پیش یا در طول دوره پریود خود تجربه می‌کنند. پژوهش‌هایی درمورد بررسی خاصیت زعفران برای اعصاب در زمان قاعدگی در زنان انجام شده‌است که نشان دهنده خاصیت زعفران برای دوران پریود و تأثیر آن در کاهش علائم سندرم پیش قاعدگی می‌باشد.
به عنوان مثال، یکی از تحقیقات که جهت بررسی خواص زعفران برای اعصاب در پریود زنان انجام‌شده بود، مشخص می‌کند که زنانی که سنشان ۲۰تا ۴۵ سال بود، روزانه ۳۰ میلی‌گرم زعفران مصرف کردند که در این مدت علائمی مانند سردرد، اشتها، میل شدید به خوردن مواد غذایی و درد در زنان کاهش یافت.
کاهش عوارض داروهای اعصاب با مصرف زعفران
بیماری‌ها و مشکلات اعصاب و روان می‌توانند تأثیرات بسیار منفی بر روی کیفیت زندگی و طول عمر افراد داشته باشند. درصد قابل توجهی از کسانی که به این بیماری دچار می‌شوند حتی امکان دارد به هیچ عنوان بهبود نیابند و اگر هم بهبود یابند باید با عوارض جدی این داروهای افسردگی و اعصاب دست و پنجه نرم کنند.
مصرف زعفران علی‌رغم اینکه می‌تواند از بیماری‌های اعصاب و افسردگی پیشگیری نماید، می‌تواند سبب کاهش عوارض جانبی ناشی از این امراض شود. یکی از عوارض جدی و قابل اهمیت داروهای ضد افسردگی مثل فلوکستین ایجاد اختلالات جنسی بعد از پایان دوره‌ی درمان است که می‌تواند تأثیرات روحی بسیار بدی بر روی شخص درمان شده داشته باشد.
یکی از خواص زعفران برای اعصاب این می‌باشد که می‌تواند عوارض ناشی از انواع داروهای اعصاب و روان بر روی بدن را کنترل نماید و در بسیاری از موارد این عوارض را به شکل کامل بهبود ببخشد. هم‌اکنون هم بعضی از متخصصین روان‌پزشکی به بیماران خود توصیه می‌نمایند تا مصرف زعفران مرغوب را در برنامه غذایی‌اش بگنجانند.
